แมวเทพเจ้า vs มัมมี่แมว

จากที่เคยกล่าวมาแล้วในบทความที่โพสต์ก่อนหน้านี้ว่า แมวเป็นสัตว์ที่มีความสัมพันธ์กับค่านิยม คติ ตำนานความเชื่อ และประเพณีต่างๆที่อยู่ในวัฒนธรรมของคนในแต่ละชนชาติ ซึ่งในบางชนชาติก็จะมีความเชื่อที่ว่า แมวเป็นสัตว์มงคล และบ้างก็เชื่อว่า แมวเป็นสัตว์อัปมงคล
     วันนี้ วิฬารีจึงขอนำเสนอบทความชุดใหม่ที่เกี่ยวกับแมวในแง่มุมที่มองว่า แมวเป็นสัตว์มงคล แง่มุมด้านบวกที่เกี่ยวกับแมว ซึ่งต่อไปนี้จะขอเรียกว่า มุมสว่างในความเชื่อที่เกี่ยวกับแมว โดยขอประเดิมที่ชนชาติอียิปต์ซึ่งถือว่าเป็นชนชาติแรกที่เลี้ยงแมวมาแต่ยุคโบราณ ชาวอียิปต์เชื่อว่า แมวเป็นเทพเจ้าของพวกเขา
     เหตุผลหลักๆ ที่ชนชาติอียิปต์เคารพนับถือแมวเป็นเทพเจ้านั้น มาจากการที่แมวมีบุญคุณกับชาวอียิปต์ เพราะเมื่อชาวอียิปต์นำแมวมาเลี้ยงไว้ในบ้านและถูกฝึกเลี้ยงจนเชื่อง แมวช่วยจับหนูภายในบ้าน และเมื่อเข้าสู่ยุคเกษตรกรรม ผู้คนได้เก็บรักษา ผลิตผลทางการเกษตร เช่น ข้าว ธัญพืชต่าง ๆไว้ในยุ้งฉาง ผลิตผลเหล่านี้ป็นสิ่งดึงดูดสำหรับหนู ซึ่งได้แพร่กระจายเป็นจำนวนมาก ชาวอียิปต์จึงเกิดความคิดที่จะฝึกแมว ซึ่งมีสัญชาตญาณในความเป็นสัตว์ป่ามาปราบหนู ซึ่งแมวก็สามารถทำหน้าที่ในการกำจัดหนูได้เป็นอย่างดีจนเป็นที่ยอมรับ นอกจากจะทำให้ผลิตผลและพืชพันธุ์ได้รับความเสียหายน้อยลงแล้ว แมวยังช่วยควบคุมหนูซึ่งเป็นศัตรูพืชและเป็นพาหะนำกาฬโรค(เป็นโรคระบาดที่น่ากลัวในสมัยโบราณ) 
      เมื่อชาวอียิปต์โบราณเลี้ยงแมว ก็ช่วยให้พวกเขามีอาหารการกินที่อุดมสมบูรณ์และมีพลเมืองมากพอ เพราะไม่เจ็บป่วยด้วยกาฬโรคเหมือนประเทศอื่นๆ อียิปต์จึงมีความเจริญ สามารถแผ่ขยายอาณาจักรออกไปได้กว้างใหญ่ไพศาลเป็นเวลาหลายพันปี กลายเป็นแหล่งอารยธรรมที่ใหญ่ที่สุดแห่งหนึ่งในโลก จากมูลเหตุดังกล่าว ทำให้แมวได้รับการเคารพนับถือว่า เป็นสัตว์แห่งเทพเจ้า(เทพีบาสเต็ต)  เพราะชาวอียิปต์มีความเชื่อว่า แมวเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ที่ถือว่าเป็นเทพเจ้า หรือเรียกว่า Bastet (เทพีบาสเต็ต/เทพธิดาแมว) อันมีความหมายว่า นางแห่งบาสต์(Bast) ทั้งนี้ Bast เป็นชื่อนครอันเป็นที่ประดิษฐานของเทวาลัยของแมวทั้งหลาย
      เทพีบาสเต็ตเป็นเทพเจ้าผู้ประทานความรักและความสมบูรณ์ ซึ่งเป็นเทพเจ้าของแมวทั้งหลาย ซึ่งมักจะปรากฏรูปร่างดังนี้ คือ เป็นเทพที่มีศรีษะเป็นแมว ส่วนรูปร่างหน้าตานั้นจะแตกตางกันออกไป บ้างปรากฏร่างเป็นสตรี แต่มี    ศรีษะเป็นแมว หรือบางครั้งก็เป็นแมวทั้งตัว  เทพีบาสเต็ตเป็นหนึ่งในลูกสาวของเทพเจ้ารา(Ra) นอกจากนี้ พระองค์ทรงเป็นสัญลักษณ์แห่งแสงสว่าง ความร้อนและพลังแสงอาทิตย์

                           

          

        

นี่คือ โฉมหน้าของเทพีบาสเต็ต  ซึ่งมีลักษณะส่วนศรีษะเป็นแมว ในร่างของสตรี

      

ส่วนสองรูปนี้ เป็นเทพีบาสเต็ตที่มีรูปร่างเป็นแมวทั้งตัว   

     ในสมัยอียิปต์โบราณนั้น หากบ้านหนึ่งๆมีแมวตาย สมาชิกทุกคนที่อาศัยอยู่ในบ้านหลังนั้น จะต้องไว้ทุกข์ด้วยการโกนคิ้วของตัวเองออก และนำซากของแมวไปทำมัมมี่เพื่อเก็บรักษาไว้ กล่าวคือ ซากแมวจะถูกพันห่อด้วยวัสดุหลากสี และจะมีหน้ากากที่แกะจากไม้ครอบหน้าของแมวเอาไว้ แต่บางทีก็ถูกห่อหุ้มด้วยเส้นฟางสาน แล้วนำไปฝังในสุสานใกล้โบสถ์ Bast ณ เมืองบูบาสติส ซึ่งสุสานแห่งนี้ นักโบราณคดีเคยค้นพบมัมมี่แมวมากกว่า 300,000 ตัว

     ในทุก ๆ ฤดูใบไม้ผลิ จะมีผู้คนนับครึ่งล้านต่างมุ่งหน้าไปชุมนุมเพื่อร่วมพิธีบูชาแมว หรือที่เรียกว่า พิธี Bastet ซึ่งในแต่ละครั้งจะมีมัมมี่แมวนับ 100,000 ตัว ถูกฝังเพื่อเป็นการแสดงความเคารพต่อเทพีบาสเต็ต ผู้เป็นเทพแห่งแมว โดยชาวเมืองจะนำเนื้อสัตว์ น้ำผึ้งและผลไม้ มีสาวงามที่ประดับดอกไม้บนศรีษะ ออกมาร้องเพลงร่ายรำถวายเทพเจ้า     พิธีดังกล่าวเป็นที่นิยมอยู่นับเป็นเวลานานถึง 2,000 ปีจนกระทั่งถูกห้ามอย่างเป็นทางการ ในปี ค.ศ. 390ซึ่งเป็นช่วงที่พิธีเสื่อมความนิยมลงไปมากแล้ว

ส่วนรูปนี้เป็นรูปมัมมี่แมว (เอามาฝากสำหรับแฟนๆแมวทั้งหลาย)

     จะเห็นได้ว่า ความเชื่อที่ชาวอียิปต์มีต่อแมวนั้น เป็นสิ่งที่สะท้อนให้เห็นถึงเกียรติภูมิที่มนุษย์มีให้กับแมวในอารยธรรมโบราณอย่างอียิปต์  ทำให้แมวได้กลายเป็นหนึ่งในเทพเจ้าทั้งหลายของชนชาติอียิปต์ 
      
ป.ล. เป็นยังไงบ้างคะ ท่านผู้อ่านที่มีผองเพื่อนเป็นแมวทั้งหลาย แมวซึ่งสัตว์เลี้ยงของเราเป็นสัตว์เลี้ยงที่ไม่ธรรมดาจริงๆเลยนะคะ       


ที่มาคลิ๊ก